1.1

Voor een uitgebreide weergave van het verloop van de procedure en de in dit geding van belang zijnde feiten en omstandigheden, voor zover niet bestreden, wordt verwezen naar de inhoud van de bestreden uitspraak van de accountantskamer, die als hier ingelast wordt beschouwd. Het College volstaat met het volgende.

1.2

Appellant is werkzaam als openbaar accountant en heeft de jaarrekeningen opgesteld van [naam 4] B.V. vanaf het moment – te weten 24 september 2003 – dat de algemene vergadering van aandeelhouders (AVA) van [naam 4] B.V. de jaarrekening 2001 heeft verworpen. De door appellant opgestelde jaarrekening 2001 is op 16 december 2004 in de AVA vastgesteld. De jaarrekening 2001 is onderwerp (geweest) van verschillende civiele procedures tussen [naam 2] (althans [naam 3] ) en het bestuur van [naam 4] B.V. Appellant heeft op 4 september 2013, en wederom op 21 augustus 2014, een nieuwe jaarrekening over 2001 van [naam 4] B.V. opgesteld. Het door appellant opnieuw aan de AVA van 2 december 2015 voorleggen van laatstgenoemde jaarrekening en de beoordelingsverklaring daarbij vormt – onder meer – het onderwerp van de onderhavige tuchtprocedure.

2.1

De klacht, zoals weergegeven in de uitspraak van de accountantskamer, welke weergave door partijen niet wordt bestreden, houdt, voor zover in hoger beroep van belang, de volgende verwijten in:

a. Appellant is bekend met de klachten van [naam 2] aangaande de door hem afgegeven beoordelingsverklaring bij de jaarrekening over 2001 van [naam 4] van 21 augustus 2014, zoals die zijn voorgelegd aan de accountantskamer in de procedure vermeld onder 2.8 van de bestreden uitspraak (Ack 19 februari 2016, 15/835 Wtra AK, www.tuchtrecht.nl, ECLI:NL:TACAKN:2016:15; CBb 11 april 2017, ECLI:NL:CBB:2017:143), maar heeft die jaarrekening en die verklaring niettemin ongewijzigd aan de AVA van 2 december 2015 voorgelegd;

b. (…)

c. Een accountant is verplicht verzekerd. Appellant weigert zijn verzekeringsgegevens over te leggen waarmee het vermoeden is gewekt dat hij niet is verzekerd;

d. (…)

e. Appellant heeft jaarstukken van zijn eigen vennootschappen bij de Kamer van Koophandel (KvK) ingediend die niet voldoen aan de wettelijke eisen en probeert daardoor en door liquidatie van zijn vennootschap het [naam 2] onmogelijk te maken verhaal te halen.

2.2

Bij de bestreden uitspraak heeft de accountantskamer klachtonderdeel a, voor zover ontvankelijk, en klachtonderdeel c gegrond verklaard. Klachtonderdeel b en een deel van klachtonderdeel a heeft de accountantskamer niet-ontvankelijk verklaard. Klachtonderdeel e heeft de accountantskamer deels gegrond verklaard en voor het overige ongegrond. Onderdeel d van de klacht is ter zitting van de accountantskamer ingetrokken. De accountantskamer heeft aan appellant de maatregel van berisping opgelegd.

4.1

De accountantskamer heeft klachtonderdeel a gegrond verklaard, voor zover daarin is begrepen het verwijt dat appellant de jaarrekening over 2001 van [naam 4] van 21 augustus 2014 opnieuw en ongewijzigd in de AVA van 2 december 2015 heeft gepresenteerd. De accountantskamer is van oordeel dat appellant in strijd met het beginsel van integriteit heeft gehandeld, omdat hij heeft toegelaten dat de ongewijzigde jaarrekening over 2001 en zijn beoordelingsverklaring in die AVA is ingebracht en hij de aandeelhouders er niet zelf op heeft gewezen dat in de met betrekking tot deze jaarrekening bij de accountantskamer aanhangige klachtprocedure erover werd geklaagd dat hij als accountant betrokken is bij (en aldus in verband wordt gebracht met) informatie die materieel onjuist, onvolledig of misleidend is, en dat op die klacht nog niet was beslist.

4.2

Appellant bestrijdt dat hij in strijd met het fundamentele beginsel van integriteit heeft gehandeld. Hij wijst erop dat geen van de bij de AVA aanwezigen de behoefte heeft gehad om op de lopende tuchtprocedure in te gaan. De aandeelhouders en hun juridische adviseurs waren door [naam 2] zowel voorafgaand aan de AVA als daarna volledig van die procedure op de hoogte gehouden, zodat zij zich zelf een oordeel konden vormen in hoeverre sprake is van informatie die materieel onjuist, onvolledig of misleidend zou zijn.

4.3

Het College overweegt dat wanneer in de jaarrekening opgenomen (materiële) informatie nog voorwerp van discussie is in een tegen de (beoordelend) accountant gevoerde tuchtprocedure het op de weg van de accountant ligt dit in de ter goedkeuring aan de AVA voorgelegde stukken te verduidelijken. Naar het oordeel van het College heeft appellant ten onrechte geen aanleiding gezien in de gepresenteerde stukken expliciet te maken dat zijn oordeel ten aanzien van bepaalde informatie rechtens werd betwist. Het feit dat alle bij de AVA aanwezigen van de tegen hem gevoerde klachtprocedure en het daarin aan de orde gestelde op de hoogte waren, maakt dit niet anders. Anders dan de accountantskamer heeft geoordeeld, treft appellant echter niet het verwijt dat hij betrokken is bij of in verband wordt gebracht met informatie die naar zijn oordeel een bewering bevat die materieel onjuist, onvolledig of misleidend is. Die mening was appellant nu juist niet toegedaan. Derhalve is geen sprake van schending van het fundamentele beginsel van integriteit. Naar het oordeel van het College heeft appellant, door na te laten te expliciteren dat zijn oordeel ten aanzien van in de jaarrekening opgenomen informatie rechtens werd betwist, het in artikel 2, aanhef en onder a, van de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA) genoemde fundamentele beginsel van professionaliteit geschonden.

5.1

De accountantskamer heeft klachtonderdeel c, dat het verwijt inhoudt dat appellant door zijn weigering verzekeringsgegevens over te leggen het vermoeden wekt dat hij niet voldoet aan de verplichting over een beroepsaansprakelijkheidsverzekering te beschikken, gegrond verklaard. De accountantskamer heeft voorop gesteld dat op grond van artikel 24 van de VGBA juncto artikel 28 van de Nadere voorschriften accountantskantoren ter zake van assurance-opdrachten (RA) (NVAK-ass (RA)) een accountantskantoor zorgt dat het risico van beroepsaansprakelijkheid van het accountantskantoor en van de bij hem werkzame of aan hem verbonden medewerkers en andere personen in redelijke mate is verzekerd door het sluiten van een verzekering voor de beroepsaansprakelijkheid. [naam 5] B.V. ( [naam 5] ) – het kantoor waaraan appellant is verbonden – is naar het oordeel van de accountantskamer een accountantskantoor in de zin van de NVAK-ass (RA), omdat appellant al meermalen voor [naam 4] jaarrekeningen heeft beoordeeld en aldus werkzaamheden op basis van een assurance-opdracht in de zin van artikel 1, aanhef en onder e, van de NVAK-ass (RA) verricht. Voorts heeft appellant ter zitting van de accountantskamer verklaard dat hij sinds 2009 ook certificeringsopdrachten voor Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR) heeft uitgevoerd. Volgens de accountantskamer rustte op appellant in zijn hoedanigheid van dagelijks beleidsbepaler van [naam 5] de verplichting zorg te dragen voor een beroepsaansprakelijkheidsverzekering van het kantoor. Door geen verzekering af te sluiten, heeft appellant gehandeld in strijd met genoemd nader voorschrift en met het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid.

5.2

Appellant kan zich niet met dit oordeel van de accountantskamer verenigen. Volgens appellant is de enige jaarrekening die is beoordeeld de jaarrekening over 2001 van [naam 4] in 2004. De marginale aanpassingen in latere jaarrekeningen die voortvloeiden uit het arrest van 26 juni 2008 van de Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam dan wel het overleg tussen de directie van [naam 4] en [naam 2] vergden, gezien het vaststaande karakter van deze wijzigingen, geen additionele beoordelingswerkzaamheden. Een afzonderlijk oordeel van de accountant over deze gewenste aanpassingen was niet meer noodzakelijk en bovendien ongewenst. In het kader van deze wijzigingen heeft [naam 2] zich overigens nooit uitgelaten over eventuele aanpassing of verwerping van de uit 2004 stammende beoordelingsverklaring. Voorts is volgens appellant onjuist dat hij heeft verklaard dat hij certificeringsopdrachten voor SGR heeft uitgevoerd. Hij heeft in opdracht van een zakelijke relatie die in de vorm van een eenmanszaak een reisbureau exploiteert vanaf 2009 het rapport van feitelijke bevindingen verzorgd dat SGR verlangt ten behoeve van de jaarlijkse beoordeling van de solvabiliteit van het reisbureau. Het rapport over 2014 stuitte bij SGR op het bezwaar dat een dergelijk rapport van feitelijke bevindingen door een openbaar accountant zou moeten worden afgegeven. Uit navraag bij het vaktechnisch bureau van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants bleek echter dat elke registeraccountant of accountant-administratieconsulent een rapport van feitelijke bevindingen mag afgeven, zij het dat de omvang van dergelijke werkzaamheden gelimiteerd is. Appellant is van mening dat hem niet het verwijt treft in strijd met het door de accountantskamer genoemde nader voorschrift of fundamentele beginsel te hebben gehandeld.

5.3

6.1

De accountantskamer heeft klachtonderdeel e, dat het verwijt inhoudt dat appellant bij de KvK jaarstukken van zijn eigen vennootschappen – [naam 5] en [naam 6] B.V. – heeft ingediend die niet aan de wettelijke eisen voldoen, gedeeltelijk gegrond verklaard. De accountantskamer heeft geconstateerd dat [naam 2] ter onderbouwing van de stelling dat de openbaar gemaakte gegevens over 2011 en 2012 van [naam 5] op een aantal onderdelen niet aan de wettelijke publicatie eisen voldoen ‘checklisten publicatievoorschriften 2011 en 2012’ heeft overgelegd. Daarin heeft [naam 2] een aantal gebreken in deze jaarstukken vermeld onder verwijzing naar de relevante artikelen van het Burgerlijk Wetboek (BW). Bij een aantal voorschriften heeft [naam 2] vermeld dat onbekend is of daaraan is voldaan. Nu appellant ter zitting van de accountantskamer onbetwist naar voren heeft gebracht dat een aantal door [naam 2] genoemde gebreken zich niet voordoen en dat dit ook geldt voor de voorschriften waarvan [naam 2] stelt dat niet bekend is of daaraan is voldaan, heeft de accountantskamer vastgesteld dat (alleen) onbetwist is gebleven dat appellant wat betreft [naam 5] niet heeft voldaan aan het bepaalde in artikel 2:375, tweede lid, en artikel 2:396, vijfde lid, van het BW. De verwijten ten aanzien van [naam 6] B.V. zijn volgens de accountantskamer niet aannemelijk gemaakt.

6.2

Appellant verzet zich tegen het oordeel dat hij wat betreft [naam 5] niet heeft voldaan aan het bepaalde in artikel 2:375, tweede lid, van het BW, inhoudende de verplichting om voor schulden in de toelichting aan te geven tot welk bedrag de resterende looptijd langer is dan een jaar, met aanduiding van de rentevoet daarover en met afzonderlijke vermelding tot welk bedrag de resterende looptijd langer is dan vijf jaar. Appellant stelt dat hij ter zitting van de accountantskamer in één ademtocht heeft toegelicht dat de oorspronkelijke financier nooit enige rentevergoeding, een aflossingsschema of zekerheden is overeengekomen met [naam 7] B.V, de voorgangster van [naam 5] . Uit hetgeen hieromtrent in het proces-verbaal van die zitting is opgenomen blijkt dat hij in ieder geval heeft meegedeeld dat er geen aflossingsverplichtingen zijn overeengekomen. Appellant wijst op de balansen zoals deze per 31 december 1997, 1998 en 1999 bij de KvK zijn gedeponeerd. Daarin is de verstrekte financiering door de oorspronkelijke financier onder de kortlopende schulden opgenomen. Uit de ongewijzigde stand van deze schuld en het ongewijzigde (negatieve) vermogen over de jaren kan volgens appellant eenvoudig worden afgeleid dat dus ook geen rentevergoeding is of was overeengekomen.

6.3

Het College overweegt dat hetgeen appellant ten aanzien van laatstgenoemde tekortkoming heeft gesteld geen weerspreking inhoudt van het verwijt dat het in artikel 2:396, vijfde lid, van het BW gestelde voorschrift niet is nageleefd. De tegen de gegrondverklaring van klachtonderdeel e aangevoerde grief slaagt in zoverre niet.

6.4

De accountantskamer heeft ten aanzien van klachtonderdeel e voorts overwogen dat [naam 2] appellant in dat verband nog elf subverwijten heeft gemaakt. Ter zake de subverwijten 2 en 3 en de subverwijten 5, 6, 10 en 11 is de accountantskamer eveneens van oordeel dat appellant het verwijt treft dat hij het fundamentele beginsel van deskundigheid en zorgvuldigheid als bedoeld in artikel A-100.4, aanhef en onder c, van de Verordening gedragscode (RA’s) (VGC) en het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid als bedoeld in de VGBA, meer specifiek artikel 13, eerste lid, van de VGBA, heeft geschonden.

6.5

Volgens appellant is onjuist dat hij ter zitting heeft erkend dat [naam 6] B.V. in liquidatie verkeert. Dit is niet in het proces-verbaal van de zitting terug te vinden. Integendeel, uit hetgeen hij dienaangaande heeft gesteld had moeten worden geconstateerd dat [naam 6] B.V. niet in liquidatie is of zal gaan. Appellant heeft naar zijn mening voldoende toegelicht dat hij in eigen beheer een pensioenvoorziening heeft gevormd, die als gevolg van zijn vertrek naar het buitenland fiscaal gezien overgedragen moest worden naar de waarde in het economisch verkeer. Door de lage rentestand is die waarde echter aanzienlijk hoger dan de fiscale (boek)waarde, waardoor de vennootschap geconfronteerd werd met een groot (papieren) verlies die de liquiditeit overigens niet raakte. Deze voorziening (op economische grondslag) is er volgens appellant nog steeds, waardoor hij bij deze vennootschap (ongedekte) pensioenrechten heeft opgebouwd. Om die reden heeft hij ter zitting van de accountantskamer meegedeeld dat deze voorziening niet zal worden opgegeven, zoals ook blijkt uit het proces-verbaal. Ter eventuele realisering hiervan is het derhalve in ieder geval noodzakelijk dat [naam 6] B.V. in stand blijft. Voorts ontstond hierdoor een compensabel fiscaal verlies dat uiteraard alleen maar kan worden benut wanneer de vennootschap blijft voortbestaan.

6.6

Het College stelt vast dat appellant het oordeel van de accountantskamer ten aanzien van de subverwijten 2 en 3 niet heeft weersproken. Hem treft derhalve het verwijt dat de jaarrekeningen 2013 en 2014 van [naam 5] en [naam 6] B.V. niet (tijdig) openbaar zijn gemaakt.

7. Maatregel

8. De slotsom is dat het hoger beroep gegrond is voor zover het betreft de gegrondverklaring van klachtonderdeel e voor zover hierin is begrepen het verwijt (-) dat appellant jaarstukken van zijn eigen vennootschappen bij de KvK heeft ingediend die niet aan het in artikel 2:375, tweede lid, van het BW gestelde voorschrift voldoen en (-) dat appellant in (de toelichting van) de jaarrekening 2012 van [naam 6] B.V. en [naam 5] de discontinuïteit van de onderneming had moeten toelichten (subverwijten 5, 6, 10 en 11).

9. De beslissing op dit hoger beroep berust mede op hoofdstuk V van de Wet tuchtrechtspraak accountants.