In de onderhavige procedure vorderde [geïntimeerde] in het geding bij de rechtbank in conventie na wijziging van eis, samengevat, veroordeling van [appellant] (samen met de andere, door [geïntimeerde] gedagvaarde betrokkenen) tot betaling van de schade die is geleden door de niet tegen diefstalschade verzekerde eigenaren van voertuigen en door de in rechten van eigenaren van voertuigen gesubrogeerde verzekeraars. [geïntimeerde] vorderde in totaal een bedrag van € 2.042.512,65, vermeerderd met rente en kosten.

Aan deze vordering heeft [geïntimeerde] , samengevat, ten grondslag gelegd dat [appellant] en de andere gedaagden jegens de eigenaren van voertuigen en verzekeraars voor wie [geïntimeerde] optreedt een onrechtmatige daad hebben gepleegd doordat zij actief en willens en wetens betrokken zijn geweest bij het omkatten van auto’s en het verwerken van onderdelen daarvan en zich schuldig hebben gemaakt aan heling, diefstal en/of witwassen.

[appellant] heeft gemotiveerd verweer gevoerd. Dit verweer zal, voor zover in hoger beroep van belang, in het navolgende aan de orde komen.

Voortbouwend op zijn verweer vorderde [appellant] in het geding bij de rechtbank in reconventie veroordeling van [geïntimeerde] tot betaling van een bedrag van € 50.000,00, vermeerderd met rente en kosten. Aan deze vordering heeft [appellant] kort gezegd ten grondslag gelegd dat [geïntimeerde] op onrechtmatige wijze beslag heeft gelegd en hem daardoor schade heeft berokkend. [geïntimeerde] heeft in reconventie gemotiveerd verweer gevoerd. Ook dit verweer zal, voor zover in hoger beroep van belang, in het navolgende aan de orde komen.

In het bestreden vonnis heeft de rechtbank, samengevat en voor zover in dit hoger beroep van belang, als volgt geoordeeld:

• [geïntimeerde] treedt op als lasthebber van verzekeraars die een vergoeding hebben uitgekeerd aan hun verzekerden, van wie de auto is gestolen, en is ontvankelijk in haar vordering (rov. 4.1. – 4.5.).

• [geïntimeerde] heeft onvoldoende gesteld voor het oordeel dat [appellant] bij het omkatproces was betrokken en dus zal haar vordering op [appellant] worden afgewezen bij gebreke van een deugdelijke grondslag (rov. 4.14. - 4.16.).

• Als [appellant] door de beslaglegging schade heeft geleden in zijn bedrijfsvoering, is [geïntimeerde] daar als beslaglegger voor aansprakelijk en dient zij die schade te vergoeden (rov. 4.47.).

• Bestaan en omvang van de schade zijn door [appellant] onvoldoende onderbouwd. [appellant] heeft niet aan zijn stelplicht voldaan en komt dus aan bewijslevering niet toe (rov. 4.48.).

Op grond van deze oordelen heeft de rechtbank de vorderingen van [geïntimeerde] op [appellant] in conventie en de vorderingen van [appellant] op [geïntimeerde] in reconventie afgewezen en de proceskosten in conventie en reconventie tussen partijen gecompenseerd, aldus dat iedere partij de eigen kosten draagt.

[geïntimeerde] heeft in incidenteel hoger beroep 4 grieven aangevoerd tegen het beroepen vonnis. Zij heeft geconcludeerd tot vernietiging van het vonnis voor zover dat betrekking heeft op haar vordering in conventie en tot het toewijzen van haar in hoger beroep gewijzigde eis in conventie. [geïntimeerde] vordert thans, samengevat:

• Primair: veroordeling van [appellant] tot betaling van de schade op te maken bij staat, waaronder alle beslagkosten, rente en overige kosten;

• Subsidiair: te verklaren voor recht dat Gebalu jegens de eigenaren van de gestolen voertuigen en de in hun rechten gesubrogeerde verzekeraars onrechtmatig heeft gehandeld en jegens hen gehouden is de schade, waaronder beslagkosten, rente en overige kosten, te vergoeden, op te maken bij staat;

• Primair en subsidiair: [appellant] te veroordelen tot betaling aan [geïntimeerde] van € 11.160,31 ter zake buitengerechtelijke kosten;

met veroordeling van [geïntimeerde] in de kosten van deze procedure, vermeerderd met de wettelijke rente. Ter zitting heeft [geïntimeerde] haar vordering tot betaling van buitengerechtelijke kosten ingetrokken. Deze vordering ligt derhalve niet meer ter beoordeling voor.

In hoger beroep is onbestreden dat [geïntimeerde] optreedt als lasthebber van verzekeraars die een vergoeding hebben uitgekeerd aan hun verzekerden van wie de auto is gestolen, en ontvankelijk is in haar vorderingen. Het hof neemt derhalve tot uitgangspunt dat [geïntimeerde] ontvankelijk is in haar vorderingen.

Het hof zal eerst de grieven 1 tot en met 4 in het incidentele hoger beroep gezamenlijk behandelen. De strekking van deze grieven is dat [appellant] willens en wetens betrokken is geweest bij het omkatten van auto’s en dus onrechtmatig heeft gehandeld jegens de door [geïntimeerde] vertegenwoordigde partijen en jegens hen aansprakelijk is voor de schade. Met omkatten bedoelen partijen het proces waarbij een auto wordt gestolen en wordt voorzien van onderdelen en het identificatienummer van een schadeauto, en vervolgens, nadat de lasnaden zijn weggewerkt en de auto is gespoten, op de markt wordt gebracht.

[geïntimeerde] heeft ter onderbouwing van haar stelling dat [appellant] willens en wetens betrokken is geweest bij het omkatten van auto’s, in de eerste plaats gesteld dat [appellant] de enige autospuiter was met wie [de vennoten] samenwerkte en dus een noodzakelijke schakel in het omkatproces. Het hof overweegt hierover als volgt. [vennoot 2] heeft tijdens één van de verhoren van de politie op de vraag in hoeverre hij auto’s naar andere spuiterijen bracht weliswaar geantwoord met “niet”, maar hier staat tegenover dat [vennoot 2] in hetzelfde verhoor heeft verklaard dat hij zowel aan [appellant] als aan “spuiterij [plaats 2]” werkzaamheden uitbesteedt en dat als de auto’s zijn gemaakt, ze naar “een van de spuiterijen” gaan. Ook [huurder] heeft in de verhoren bij de politie verklaard dat [de vennoten] gebruik maakte van meerdere autospuiters. Van belang is voorts dat volgens [geïntimeerde] door [de vennoten] 137 auto’s zijn omgekat (zie de door [geïntimeerde] overgelegde schadelastberekening). Gesteld noch gebleken is dat [appellant] bij al deze auto’s als autospuiter betrokken is geweest. [geïntimeerde] leidt uit het door haar overgelegde rapport van Digitpol af dat [appellant] werkzaamheden heeft verricht aan 27 tot 30 auto’s van [de vennoten] Nog daargelaten dat dit door [appellant] gemotiveerd wordt betwist, geldt dat hiermee niet is gegeven dat [appellant] bij alle of vrijwel alle auto’s die door [de vennoten] zijn omgekat als autospuiter betrokken is geweest. [geïntimeerde] heeft ook niet gesteld waaruit zou blijken dat [appellant] bij de overige auto’s als autospuiter betrokken is. Aldus is naar het oordeel van het hof niet komen vast te staan dat [appellant] een noodzakelijke schakel was in het omkatproces.

[geïntimeerde] heeft voorts gesteld dat uit de door haar overgelegde processen-verbaal met daarin de verklaringen van de werknemers van [appellant] , het door haar overgelegde rapport van onderzoeksbureau CED Forensic, het rapport van Digitpol en het proces-verbaal van het Landelijk Informatiecentrum Voertuigen (hierna: LIV), volgt dat [appellant] heeft gewerkt aan omgekatte auto’s en dat hij wist of moest weten dat deze auto’s omgekat waren. Door bewust mee te werken aan het omkatproces, heeft [appellant] volgens [geïntimeerde] onrechtmatig gehandeld jegens de eigenaren van de gestolen voertuigen.

• Dat de auto’s, gezien de lasnaden, vermoedelijk zijn omgekat.

• Dat de auto’s, door het uitgevoerde werk, gespoten dienden te worden voor weer te kunnen worden opgebouwd.

• Dat het voor een ervaren spuiter direct duidelijk zal zijn dat de auto’s zijn samengesteld.”

Of [appellant] aan een of meer van de onderzochte voertuigen heeft gewerkt of nog moest werken, hetgeen door [appellant] wordt betwist, kan in het midden blijven. Hetzelfde geldt voor de vraag of de onderzochte voertuigen afkomstig waren van [de vennoten] en of zij kunnen worden gelinkt aan de eigenaren van voertuigen waarvoor [geïntimeerde] volgens de door haar overgelegde schadelastberekening opkomt, hetgeen eveneens door [appellant] wordt betwist. Uit de rapporten van CED Forensic en Digitpol en het proces-verbaal van LIV volgt immers niet dat [appellant] wist of moest weten dat hij werkte aan omgekatte voertuigen. Uit de rapporten volgt slechts dat de onderzochte voertuigen onveilig zijn en/of dat de identiteit van de voertuigen niet kan worden vastgesteld omdat sprake is van een samengestelde auto. Dat een voertuig onveilig is en/of blijkt te zijn samengesteld uit onderdelen die van verschillende auto’s afkomstig zijn, betekent naar het oordeel van het hof niet dat per definitie sprake is van omkatten. Het is immers een gangbare praktijk dat autohandelaren tweedehands onderdelen gebruiken om een bestaande (schade)auto op te knappen en vervolgens voor een hogere prijs te verkopen. Deze werkwijze wordt ook door RDW toegestaan. Het hof acht ten slotte van belang dat uit de rapporten niet volgt dat onderdelen afkomstig zijn van diefstal en dat door de onderzoekers uitsluitend is vastgesteld dat vijf auto’s “vermoedelijk” zijn omgekat (CED Forensic).

[geïntimeerde] heeft in dit kader nog een beroep gedaan op het feit dat van de BMW 325i cabrio, die bij de inval op [adres 1] te [vestigingsplaats] is aangetroffen, is vastgesteld dat sprake is van een samengestelde auto waarvan de portieren afkomstig zijn van een gestolen auto. De carrosserie van die gestolen auto is aangetroffen op het terrein van [de vennoten] Het enkele feit dat [appellant] heeft gewerkt aan een samengestelde auto waarvan achteraf is vastgesteld dat onderdelen afkomstig zijn van een gestolen auto, is naar het oordeel van het hof echter op zichzelf onvoldoende voor de conclusie dat [appellant] bewust heeft meegewerkt aan het omkatten van auto’s.

Uit het voorgaande volgt dat niet is komen vast te staan dat [appellant] willens en wetens betrokken is geweest bij het omkatten van auto’s. [geïntimeerde] heeft geen voldoende specifiek bewijsaanbod gedaan ten aanzien van concrete feiten die tot een ander oordeel zouden kunnen leiden. Het hof verwerpt daarom de grieven 1 tot en met 4 in het incidentele hoger beroep. Het hof zal het bestreden vonnis bekrachtigen voor zover bij dat vonnis de vorderingen van [geïntimeerde] tegen [appellant] zijn afgewezen, en de gewijzigde vorderingen van [geïntimeerde] afwijzen.

Grief 1 in het principale hoger beroep stelt de vraag aan de orde of [geïntimeerde] aansprakelijk is voor onrechtmatige conservatoire beslagleggingen.

Bij de beoordeling hiervan stelt het hof voorop dat degene die beslag heeft gelegd, handelt op eigen risico en, bijzondere omstandigheden daargelaten, de door het beslag geleden schade dient te vergoeden indien het beslag ten onrechte blijkt te zijn gelegd. Dat geldt ook indien de betrokkene, op verdedigbare gronden van het bestaan van zijn vorderingsrecht overtuigd, bij het leggen van het beslag niet lichtvaardig heeft gehandeld. Bijzondere omstandigheden daargelaten, is de beslaglegger wiens beslag ten onrechte blijkt te zijn gelegd, aansprakelijk uit onrechtmatige daad jegens degene op wiens recht het beslag inbreuk heeft gemaakt. Dat geldt zowel voor conservatoir beslag op grond van een niet aan de beslaglegger toekomende vordering, als voor executoriaal beslag op grond van een executoriale titel die na de beslaglegging wordt vernietigd (HR 13 januari 1995, ECLI:NL:HR:1995:ZC1608). Op de beslaglegger rust een risicoaansprakelijkheid voor de gevolgen van het door hem gelegde beslag indien de vordering waarvoor beslag is gelegd geheel ongegrond is (HR 11 april 2003, ECLI:NL:HR:2003:AF2841).

[geïntimeerde] heeft tot zekerheid van haar vorderingen in conventie de in rov. 3.1. vermelde conservatoire (derden)beslagen ten laste van [appellant] gelegd. Nu haar vorderingen niet kunnen worden toegewezen (zie rov. 3.5.7. hiervoor), zijn achteraf bezien de beslagen ten onrechte gelegd en is [geïntimeerde] jegens [appellant] op grond van onrechtmatige daad aansprakelijk voor de dientengevolge geleden schade. Bijzondere omstandigheden die daarop een ander licht kunnen werpen zijn door [geïntimeerde] niet gesteld en daarvan is het hof ook niet gebleken. Gelet op hetgeen [appellant] omtrent de door hem geleden (bedrijfs)schade als gevolg van de beslagleggingen heeft aangevoerd, is de mogelijkheid dat schade is geleden aannemelijk. Dit betekent dat verwijzing naar de schadestaatprocedure mogelijk is. Het hof ziet geen aanleiding de schade in deze procedure zelf vast te stellen, omdat [appellant] gemotiveerd heeft uiteengezet dat de precieze hoogte van de schade nu nog niet kan worden vastgesteld.

Uit het voorgaande volgt dat grief 1 in het principale hoger beroep slaagt. Het hof zal het bestreden vonnis vernietigen voor zover daarbij de vorderingen van [appellant] op [geïntimeerde] zijn afgewezen. Het hof zal, in zoverre opnieuw rechtdoende, de door [appellant] gevorderde verklaring voor recht en veroordeling van [geïntimeerde] tot vergoeding van de door [appellant] als gevolg van de onrechtmatige beslaglegging geleden schade, nader op te maken bij staat, toewijzen.

Hiervoor in rov. 3.5.7. is reeds overwogen dat de vorderingen van [geïntimeerde] in conventie niet kunnen worden toegewezen. Aangezien [geïntimeerde] geen verweer heeft gevoerd tegen de stelling van [appellant] dat in dat geval alle door [geïntimeerde] ten laste van [appellant] gelegde conservatoire (derden)beslagen moeten worden opgeheven, zal het hof de vordering van [appellant] tot opheffing van de beslagen, toewijzen. Het hof zal de beslagen zelf opheffen om verdere uitvoeringsperikelen zoveel als mogelijk te voorkomen.

Het door [appellant] gevorderde verbod tot beslaglegging zal worden afgewezen. [geïntimeerde] heeft ter zitting verklaard dat als haar vordering wordt afgewezen, zij de door haar gelegde conservatoire (derden)beslagen zal opheffen. Zonder nadere toelichting, die ontbreekt, is niet te verwachten dat [geïntimeerde] zonder dat sprake is van andere feiten en omstandigheden opnieuw beslag zal leggen. Hierbij komt dat [geïntimeerde] in het kader van artikel 21 Rv bij een mogelijk nieuw beslagverlof in haar verzoekschrift melding van dit arrest zal moeten maken.

Uit het voorgaande volgt dat het bestreden vonnis moet worden vernietigd voor zover de vorderingen van [appellant] op [geïntimeerde] in reconventie zijn afgewezen en voor zover de kosten van het geding in eerste aanleg zijn gecompenseerd. Het hof zal, in zoverre opnieuw rechtdoende, de door [appellant] gevorderde verklaring voor recht toewijzen, [geïntimeerde] veroordelen tot vergoeding van schade, op te maken bij staat, de gelegde conservatoire (derden)beslagen opheffen en [geïntimeerde] veroordelen in de kosten van de eerste aanleg.

De grieven van [appellant] in principaal hoger beroep hebben doel getroffen. Het hof zal [geïntimeerde] daarom veroordelen in de proceskosten in het principale hoger beroep, vermeerderd met de daarover gevorderde wettelijke rente. Omdat de grieven van [geïntimeerde] in incidenteel hoger beroep geen doel hebben getroffen, zal het hof [geïntimeerde] ook veroordelen in de proceskosten in het incidentele hoger beroep.

• griffierecht € 285,00

• salaris advocaat € 12.844,00 (4 punten x € 3.211,00)

- salaris advocaat € 1.788,00 (4 punten x 0,5 x € 894,00)